21 maart 2005

Hoe kom ik erop?

Hoe ben ik er eigenlijk op gekomen om een onderzoek te doen naar dit fort? Dat is niet zo moeilijk uit te leggen. Van een vriendin van mij hoorde ik over dit fort. Het leek haar wel een onderwerp dat mij zou interesseren. Daar had ze helemaal gelijk in!

Grappig genoeg heb ik, toen ik een jaar of 13 was, een boekje gemaakt over forten. Mijn broer heeft het, in een toen nog zeldzaam moment van broederlijke samenwerking, voor mij uitgetypt op een oude typemachine. Vervolgens heb ik er nog wat plaatjes bijgeplakt en het was af. Een mooi boekje, al zeg ik het zelf, zeker voor zo'n jong jochie. Eigenlijk was dat boekje mijn eerste geschiedkundige werk dat niet voor school was bestemd.

Het is ook niet vreemd dat ik juist een boekje over forten wilde maken. Ik ben al van jongs af aan geïnteresseerd in de geschiedenis van oorlogvoering, in oorlogstuig van vroeger en nu en alle aanverwante zaken. In die periode hield ik me een tijdlang juist erg bezig met forten, waarna ik dus het plan opvatte om een boekje erover te maken. Helaas kan ik dat boekje even niet vinden. Ik had het graag even willen nakijken, of het een kritische toets zou kunnen doorstaan. Waarschijnlijk niet, het bevat in ieder geval geen voetnoten. Maar ik ben benieuwd of het inhoudelijk in ieder geval wél klopt. Ach, het zal wel weer een keer opduiken en dan zal ik er eens naar kijken.

Oorlogvoering is in ieder geval een fascinerend onderwerp. Oorlog heeft een enorm grote uitwerking op de geschiedenis, op onze samenleving en op mensenlevens. Het is ook omgeven met een soort verheerlijking. Nog steeds denken mensen ook aan dingen als "glorie" wanneer ze aan oorlogvoering denken. Ook ik heb me daar niet altijd aan weten te onttrekken, zeker niet op jonge leeftijd. Maar goed, inmiddels ben ik wel wat wijzer geworden...

Ik denk dus na over vragen als: "Waarom voeren mensen oorlog? Hoe voert men oorlog en wanneer?" Met name die eerste vraag is natuurlijk erg belangrijk. Wat zet mensen ertoe aan om op grote schaal geweld te gebruiken? Hoe kun je dat rechtvaardigen? Kun je dat rechtvaardigen? Zelfs in het tijdperk van "smart weapons" en "surgical strikes" betekent oorlog nog steeds het verlies van mensenlevens, ook van burgers. Niet in de laatste plaats omdat men, ondanks alle moderne technologie die nu een rol kan spelen bij de oorlogvoering, ook nog steeds ouderwetse wapens gebruikt. De Verenigde Staten gebruikten in de periode 2001-2002, tijdens de campagne in Afghanistan, zelfs nog Boeing B-52 "stratofortress" bommenwerpers voor "carpet bombing", oftewel het bedekken van een bepaald gebied onder een "tapijt" aan bommen. Daar is heel weinig "smart" en nog minder "surgical" aan te pas gekomen... In tegenstelling tot wat sommige mensen denken is oorlogvoering dus nog steeds eerst en vooral een onaangename, bloederige bezigheid, die veel slachtoffers kent. Dat is iets wat je nooit uit het oog moet verliezen wanneer je het over oorlog hebt...

Na de middelbare school ben ik geschiedenis gaan studeren. Er was voor mij geen enkele andere optie, de geschiedenis in het algemeen en de geschiedenis van de oorlogvoering heeft me altijd al gefascineerd. Nog voordat ik de middelbare school verliet ben ik al naar musea geweest om daar in de archieven te duiken, op zoek naar foto's en bouwtekeningen van, bijvoorbeeld, slagschepen. Voor mij is er niets leuker dan onderzoek doen in zo'n archief en te beseffen dat je een stukje geschiedenis onder handen hebt, een document dat vroeger door een generaal of een admiraal is bestudeerd. Ik ben dan ook bezig om me te specialiseren in de militaire geschiedenis.

Toen ik dus hoorde over Fort Pannerden dacht ik meteen: "Wat raar, de naam van dat fort zegt me niet zoveel." Terwijl ik dus best wel het een en ander van forten afweet. Bij een blik in de boeken over forten die ik heb bleek al snel waarom: er was eigenlijk niets over vermeld. Toen was ik echt nieuwsgierig geworden en wilde ik graag wat meer weten over dit 'geheimzinnige' fort.