26 november 2006

Weer thuis



Ik ben net weer thuis, terug van een uitstapje naar Doornenburg. Gisteravond werd bekend dat Fort Pannerden weer is ingenomen door de krakers. Na contact met hen bleek het vandaag mogelijk te zijn om even langs te komen om rond te kijken. Dat heb ik gedaan, vooral omdat ik graag wilde weten hoe het fort de ontruiming doorstaan had. Dat bleek gelukkig mee te vallen, al is het fort er niet helemaal ongeschonden vanaf gekomen, zoals is te zien op de bovenste twee foto's. De muren van het fort, die lang geleden zijn witgekalkt, zijn op diverse plaatsen beschadigd. Delen van de zorgvuldig gemetselde bakstenen zijn afgebroken, waardoor de rood-bruine kleur bloot is komen te liggen.

De ME heeft tijdens de ontruiming de muren van het fort beschadigd, maar voor zover ik gezien heb was de schade gelukkig beperkt. Bovendien zijn de kwetsbare wandschilderingen in het fort op het eerste gezicht onbeschadigd. Ik ben dus enigszins opgelucht, maar nog zeker niet gerustgesteld. Want wat gaat er nu gebeuren? Hoe gaat dit verhaal verder? Nou, dat is nog maar zeer de vraag.

Voor zover ik weet is er nog steeds geen uitsluitsel over de vraag wat er in de toekomst met het fort moet gebeuren. Dus een eventuele ontruiming nu de krakers weer terug zijn in het fort heeft waarschijnlijk tot gevolg dat er vervolgens weer een tijd lang niets met het fort gebeurd. Het fort nogmaals ontruimen, waarbij het fort mogelijk nog verder beschadigd wordt, dient volgens mij dus feitelijk ook geen enkel doel. Verder is "ontruiming voor leegstand" voor krakers een taboe, onbespreekbaar en zal een dergelijke beslissing waarschijnlijk alleen maar leiden tot hardnekkig verzet. In al mijn gesprekken met hen in het verleden hebben zij bovendien aangekondigd best bereid te zijn te vertrekken. Op één voorwaarde: dat er echt iets gaat gebeuren met hun fort.

Er is immers niet alleen geen concreet plan, maar ook nog eens sprake van een patstelling. Het fort is van Staatsbosbeheer, maar Staatsbosbeheer heeft een erfpachtcontract gesloten met Stichting Fort Pannerden, die het plan had om er een museum van te maken. Dit plan is echter gesneuveld en de stichting is failliet gegaan. De gemeente wil blijkbaar het een en ander met het fort gaan doen, maar de plannen die de gemeente had ontwikkeld zijn afgekeurd door Provinciale Staten en onuitvoerbaar omdat de gemeente geen zeggenschap heeft over het fort. Bovendien is er geen geld. Naast die drie partijen zijn er de krakers, die hun best hebben gedaan het fort zoveel mogelijk intact te houden, die tot nu toe altijd zeer gastvrij zijn geweest en regelmatig rondleidingen gaven, ook op zo'n gespannen dag als vandaag. Ik kan dan ook niet verhullen dat ik hen sympathiek vind. Ondanks de ongebruikelijke situatie heerste er geen gespannen sfeer. Wel was er iets van nervositeit, er kon immers in principe ieder moment een legertje ME voor de deur staan, maar eigenlijk was iedereen vooral in een goede (en strijdbare) stemming. Ook bij een vals alarm (iemand liet voor de grap de sirene afgaan, het luchtalarm dat moet aangeven dat er iets aan de hand is) bleef de situatie eigenlijk heel rustig. Dat vind ik toch heel bijzonder. Je zou, zeker afgaande op vooroordelen die je hier en daar tegenkomt over krakers, hele andere toestanden verwachten. Tsja, het blijft apart volk, die krakers. De gemeente daarentegen heeft me, wanneer ik navraag deed naar de situatie rondom de ontruiming, van de ene woordvoerder naar de andere gestuurd, die mij allemaal niets konden vertellen. Waarna ik mij afvroeg waarom zij dan zoveel woordvoerders hadden? Bovendien lijkt de gemeente zichzelf tegen te spreken wanneer een oud plan wordt opgevoerd als rechtvaardiging voor de ontruiming, terwijl dit slechts enkele weken daarvoor nog door een wethouder van tafel was geveegd als zijnde achterhaald. Dit levert toch een vertekend beeld op en als historicus/student moet ik mij daarvan bewust zijn. Ook al is dit een weblog en geen puur wetenschappelijke tekst, toch wil ik zoveel mogelijk neutraal zijn. Voor zover ik al een kant kies, is dat de kant van het fort.

Persoonlijk vind ik dat er nu iets gedaan moet worden. Er moet een akkoord gesloten worden waarbij het fort wint. Het fort heeft zonder twijfel aantrekkingskracht. Ik vind het fort persoonlijk vooral ook fascinerend omdat het nog zo authentiek is, grotendeels nog onaangetast. Hier en daar beschadigd en ontsierd door graffitti, maar desondanks is het een plek waar je de geschiedenis bijna letterlijk en figuurlijk kan aanraken. Daarom hoop ik dat daar in de toekomst rekening mee gehouden wordt. Door alle partijen.

Met dank aan de jongen met de bivakmuts die me heeft geholpen met het afstapje.

11 Comments:

Anonymous Anoniem said...

helden zijn het, om zo tegen alle verdrukking in toch te vechten voor een vrije vrijplaats

27/11/06 23:14  
Anonymous Anoniem said...

Goed dat je gelijk even bent gaan kijken, nu het nog kan.

28/11/06 00:08  
Anonymous Anoniem said...

En oh ja, misschien is het leuk om wat foto's voorzien van Engelse tekst op flickr te zetten, er is een speciale forten-pool waar ze vast zeer geinteresseerd zijn: http://www.flickr.com/groups/fortress/

28/11/06 00:11  
Blogger Eelco Ruissen said...

Er is nu in het nieuws dat ze de mogelijkheid openhouden dat de krakers toch beheerders kunnen worden. Of daar iets van komt, is twee natuurlijk. Maar het zou fijn zijn als er nu een oplossing kan komen zonder verder conflict.

Flickr? Hmm, misschien eens over nadenken. Maar dit weblog kost me al aardig wat tijd. Wanneer ik het update, tenminste. :P

28/11/06 00:23  
Anonymous Anoniem said...

En hoe zit het dan met de plannen van staatsbosbeheer om er een vleermuizenhotel te maken? Een combinatie van die 2 zou mooi zijn... de vleermuizen een deel van het fort, en de krakers kunnen mooi een oogje in het zeil houden zodat die beestjes ongestoord hun gang kunnen gaan!

30/11/06 22:33  
Blogger Eelco Ruissen said...

Zolang er sprake is van een patstelling die tot 2038 kan duren zal er waarschijnlijk niet zo veel van welk plan dan ook komen.

De afgelopen jaren is gebleken dat de stichting sterke kaarten heeft, het erfpachtcontract daar valt nauwelijks aan te tornen. Dus totdat iemand bereid is concessies te doen aan de Stichting Fort Pannerden zal het waarschijnlijk onmogelijk zijn om ook maar iets uit te voeren. Een plan uit 2003 is afgeketst op de onwil van een deel van de toenmalige coalitie om geld uit te trekken om het erfpacht af te kopen. Wat dat betreft kan de geschiedenis zich nog herhalen.

1/12/06 11:04  
Anonymous Anoniem said...

de stichting fort pannerden is inmmiddels ook op het internet present. www.fort-pannerden.nl

2/12/06 18:40  
Blogger Eelco Ruissen said...

Bedankt voor de tip! Ik heb de link toegevoegd! Bewoners, gemeente, staatsbosbeheer én stichting staan nu gezellig bij elkaar. Laten we hopen dat dit binnenkort ook realiteit wordt!

2/12/06 23:40  
Anonymous Anoniem said...

Deze week stukje in Vrij Nederland over Fort Pannerden, de stichting en de krakers

13/12/06 21:30  
Anonymous Anoniem said...

Ze worden niet ontruimd las ik op teletekst, maar mogen er ook niet blijven wonen..

14/12/06 11:32  
Blogger Eelco Ruissen said...

Klopt, ik heb net mijn weblog bijgewerkt. ;)

Maar wederom bedankt!

14/12/06 11:48  

Een reactie posten

<< Home